Stop suszy! w Szczecinie: naturalna retencja sposobem na zwiększenie dostępności wód

Województwo zachodniopomorskie zajmuje przedostatnie miejsce w Polsce pod względem dostępnych zasobów wód powierzchniowych. O działaniach podejmowanych dla polepszenia tej sytuacji przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie dyskutowano podczas konsultacji społecznych projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS), które odbyły się 8 października w Szczecinie.

– Jesteśmy na półmetku ogólnopolskich spotkań konsultacyjnych projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy. Dotychczasowe debaty pokazują, że zmagania z suszą muszą mieć charakter dostosowany do regionalnej specyfiki. Tylko takie podejście gwarantuje w skali kraju efekt synergii i przybliża do sukcesu w przeciwdziałaniu groźnym skutkom tego zjawiska – powiedział Marek Gróbarczyk, minister Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej.
– Zachodniopomorskie jest ubogie pod względem dostępnych zasobów wód w rzekach
i jeziorach i aby ten stan rzeczy zmienić musieliśmy podjąć odpowiednie kroki zaradcze. Postawiliśmy przede wszystkim na odnowienie potencjału retencji naturalnej. Z badań wynika, że w tym regionie potencjał w tym zakresie jest ogromny i chociaż działania na rzecz naturalnej retencji nie są tak spektakularne jak budowa zbiorników retencyjnych, to ich skuteczność jest bardzo duża. Zwiększenie retencji gleby tylko o 10 mm daje dodatkowo 100 m sześć. wody przypadającej na hektar! – argumentował minister.

Przemysław Daca, prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie przywołał
w tym kontekście przykład rzeki Biebrzy. – W jej dolinie zmagazynowane jest blisko 50 mln m sześć. wody powstałej w wyniku topnienia śniegu – to 40% objętości jeziora Dąbie. Ta woda zatrzymana w mokradłach, lasach i glebie zasila rzekę w okresie bez opadów, łagodząc odczuwalność skutków suszy i to zarówno dla mieszkańców, przemysłu jak i środowiska. Działania związane z naturalną retencją są również bardzo istotne z uwagi na fakt, iż poza łagodzeniem skutków suszy, poprawiają jakość naszej wody powierzchniowej i podziemnej – wyjaśniał.

Wody Polskie wskazały w PPSS w woj. zachodniopomorskim 7 inwestycji dot.  budowy, rozbudowy i przebudowy urządzeń wodnych. Trzy z nich dotyczą przywracania retencji jeziornej i korytowej. Obejmą one jeziora: Morzycko, Kościuszki, Kościelne, Korytowo, Raduń, Gągnowo, Trzygłowskie Drugie, rzeki: Stuchowska Struga i Płonia oraz kanały: Jamieński Nurt, Łabędzie Bagno, Ina, Radew (kanał Morgowo, Ina, Radew). Przewidziano także przywrócenie możliwości migracji ryb. Pozostałe 4 związane są ze zwiększaniem retencji zbiornikowej poprzez odbudowę jazów i budowę zbiorników małej retencji m.in. budowla regulująca przepływ wód Regi na odcinku Kłodkowo – Gąbin (retencja dolinowa), retencja w zlewni rzek Uniesty i Polnicy, stabilizacja poziomu zwierciadła wody w jeziorze Kiełpino.

Konsultacje w Szczecinie były ósmymi z serii piętnastu debat nt. aspektów przeciwdziałania suszy w całym kraju zawartych w projekcie PPSS. Konsultacje społeczne potrwają pół roku (szczegółowe informacje nt. spotkań konsultacyjnych dostępne są na stronie www.stopsuszy.pl). PPSS to pierwszy, tak kompleksowy dokument dotyczący przeciwdziałania skutkom suszy w Polsce. Projekt PPSS dostępny jest na stronach: www.stopsuszy.pl oraz www.konsultacjesusza.pl. Tam też można złożyć wnioski i uwagi do PPSS poprzez specjalnie przygotowany formularz.

Dokument PPSS, który będzie najważniejszym efektem projektu Stop suszy!, wraz z planami gospodarowania wodami i planami zarządzania ryzykiem powodziowym przyczyni się do poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce. Po konsultacjach społecznych projekt PPSS zostanie poddany strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, a w 2020 r.  końcowym akcentem będzie jego przyjęcie w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej.

Do przygotowania planu przeciwdziałania skutkom suszy Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jest zobligowany przepisami art. 240 ust. 2. pkt. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2268). W projekcie Stop suszy! opracowano dotąd metodykę przygotowywania PPSS, przeprowadzono ankietyzację wśród 3,5 tys. podmiotów związanych z gospodarką wodną. Polem do prezentacji projektu planu stały się m.in. ogólnopolskie konferencje eksperckie oraz kampania społeczna „Pamiętaj o wodzie!”. Całość prac jest finansowana z funduszy europejskich (POIŚ 2014-2020).

Więcej informacji na stronach: www.stopsuszy.pl, www.wody.gov.pl i www.konsultacjesusza.pl