Po ciepłym i wilgotnym początku roku 2022, w marcu oraz w kwietniu zagrożenie związane z suszą wzrosło na skutek braku opadów i wysokiego usłonecznienia oraz chwilami silnego wiatru.
Wskaźnik wilgotności w warstwie powierzchniowej gleby zaczął szybko spadać i osiągnął poziom 30% odpowiadający suszy glebowej na obszarze województw: lubuskiego, wielkopolskiego, kujawsko-pomorskiego i łódzkiego. O stopniu zagrożeniu suszą informują również dane na temat wartości względnych wskaźnika wilgotności gleby – zarówno w warstwie przypowierzchniowej (0-7 cm), jak i warstwach głębszych.
W związku z panującą suszą oraz jej zagrożeniem, już co najmniej 19 gmin ogłosiło apel lub zakaz dotyczący użycia wody wodociągowej do celów innych niż bytowe (stan na 24 maja 2022). Miejscowości te rozłożone są na obszarze całej Polski (mapa poniżej, źródło: Świat wody).
Gminy informują, że w ostatnich dniach zużycie wody jest kilkukrotnie większe, co powoduje, że wydajność urządzeń wodociągowych szczególnie w godzinach zwiększonego poboru może nie wystarczyć do zaspokojenia podstawowych potrzeb wszystkich odbiorców. Wszystkie stacje uzdatniania wody pracują z maksymalną wydajnością i nie są w stanie dostarczyć wody w ilościach przekraczających ich techniczne możliwości. Samorządy przede wszystkim apelują o zaprzestanie podlewania wodą wodociągową kwiatów, ogródków, trawników, działek
i terenów rekreacyjnych w czasie największego zapotrzebowania na wodę, tj. w godz. 16:00-22:00. Również proszą o zaprzestanie mycia samochodów, napełniania wodą basenów czy oczek wodnych.
W najbliższych dniach prognozowane są opady deszczu, jednak to nie powinno uspać naszej czujności. Jest to dobry moment aby zebrać deszczówkę i następnie wykorzystać ją w okresach bezopadowych. Pamiętajmy, że lato dopiero przed nami, a to oznacza, że pogorszenie sytuacji hydrologicznej oraz fale upałów pojawią się za kilka tygodni.
Należy pamiętać, że w obliczu zmian klimatu niezwykle istotna jest współpraca obywatelska i wzięcie odpowiedzialności za dobro wspólne jakim jest woda.
W katalogu działań służących przeciwdziałaniu skutkom suszy – Załącznik nr 4 do PPSS znajdują się konkretne, mierzalne rozwiązania, które należy wdrożyć, aby ograniczyć skutki suszy. Wśród 27 działań znajdują się – działanie nr 16. Czasowe ograniczenie zużycia wody z sieci wodociągowej oraz działanie nr. 17 Czasowe ograniczenie korzystania
z wód.
PGW WP apelują o rozwagę oraz dostosowanie się do apeli i zakazów ogłoszonych przez Samorządy.
Każdy z nas już dziś, nie czekając na oficjalne apele i zakazy, może i powinien zacząć realizować działania przyczyniające się do oszczędzania wody. Wystarczy wprowadzić w swoim życiu odpowiednie nawyki. Poniżej przedstawiono dobre praktyki, które należy wprowadzić w celu ograniczenia zużycia wody.
- Do podlewania kwiatów i drzew w ogrodzie wykorzystuj deszczówkę (wody z kranu nie powinno się zużywać do podlewania ogrodu, zwłaszcza w okresie występowania suszy). Na rynku dostępne są specjalne pojemniki, które zamieszczone w ogrodzie lub na działce zbierają opady deszczu.
- Rośliny, kwiaty, trawniki podlewaj rano lub wieczorem w najchłodniejszej porze dnia. W ciągu dnia, kiedy nasłonecznienie jest największe, a temperatura najwyższa, dochodzi do największego parowania gleby, zatem duża część wody może w ogóle nie zostać wykorzystana przez twoje rośliny.
- W ogrodzie zagospodarowuj miejsce na łąki kwietne (zwróć uwagę, aby w mieszance do siewu były tylko rodzime gatunki, a nie inwazyjne). Właściwy dobór kwiatów i ziół, które potrzebują mniej wody pozwoli zaoszczędzić „kranówkę” do podlewania. Dodatkowo łąka kwietna ogranicza wysychanie gleby i zmniejsza skutki suszy.
- Wykorzystuj wodę po myciu warzyw do podlewania roślin na balkonie, podwórkach czy ogólnodostępnych placach.
- Gdy czekasz na ciepłą wodę z kranu, podstaw miskę w celu „złapania jej” i wykorzystania do podlania kwiatów czy gotowania.
- Wybieraj odpowiedni rozmiar garnka do gotowania. Duże naczynia mogą wymagać więcej wody, aby je napełnić niż jest to konieczne.
- Gotuj zawsze pod przykryciem. Woda nie będzie parować, dzięki czemu unikniemy jej stopniowego ubywania.
- Nie rozmrażaj jedzenia pod bieżącą wodą, staraj się planować rozmrażanie żywności
z wyprzedzeniem i wstawiaj jedzenie, które chcesz rozmrozić na noc do lodówki. - Reaguj, gdy woda leje się bezcelowo w przestrzeni publicznej (np. w miejscu pracy) lub
w budynkach instytucji publicznych – zakręcaj krany, powiadamiaj urząd gminy, służby komunalne, gospodarzy obiektu o awariach, np. cieknących kranach. - Ogranicz koszenie trawników – wyższa trawa ogranicza wysychanie gleby i dzięki temu dłużej utrzymuje się wilgoć w glebie.
Więcej przykładów dobrych praktyk znajdą Państwo w dokumencie „Oszczędzaj wodę z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie!” oraz w broszurach informacyjno-edukacyjnych (zakładka Edukacja -> Poradniki).
