Aż 59% terenów województwa łódzkiego jest bardzo i ekstremalnie zagrożonych suszą rolniczą. To warunki klimatyczne i środowiskowe sprawiają, że w Polsce centralnej w czasie długotrwałych okresów bez opadów susza rozwija się bardzo intensywnie. Towarzyszy temu niska dostępność zasobów wód powierzchniowych. O sposobach rozwiązania tych problemów dyskutowano 13 listopada w Łodzi. Było to ostatnie w tym roku spotkanie z serii konsultacji społecznych projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS).
Konsultowany w Łodzi projekt PPSS, spośród 25 działań ujętych w najważniejszej części dokumentu jakim jest katalog działań, zawiera 7 działań w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy rolniczej. Dotyczą one zarówno zwiększania ilości wody w glebie, budowy i usprawnienia systemów melioracji, jak i opracowania oraz propagowania dobrych praktyk przeciwdziałania skutkom suszy rolniczej. W kontekście przeciwdziałania skutkom suszy w regionie łódzkim, bardzo ważne jest zwiększanie retencji na terenach rolnych, leśnych i zurbanizowanych. Działania te zakładają wdrażanie rozwiązań retencji naturalnej oraz sztucznej. – Na obszarze województwa łódzkiego rozpoczęliśmy i planujemy m.in. wykonanie inwestycji na rzecz poprawy stosunków wodnych na Pilicy i Zbiorniku Sulejowskim. Inną ważną inwestycją jest remont jazu na Zbiorniku Jeziorsko oraz prace regulacyjne koryta rzecznego. Istotna z punktu widzenia przeciwdziałania suszy jest także regulacja koryta rzeki Moszczenicy, polegająca m.in. na redukcji spadku dna i zmniejszeniu prędkości wody – powiedział Przemysław Daca, Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Województwo łódzkie to obszar pod względem hydrologicznym wyjątkowy – na dwie niemal równe części przecina je dział wodny rozdzielający dorzecza Wisły i Odry. Niemniej jednak aż jedna trzecia województwa wykazuje niską dostępność zasobów wód powierzchniowych. W tej sytuacji wykorzystanie zasobów wód podziemnych przekracza średnią krajową o blisko 30%. – Jak wynika z naszych analiz, silna presja na wykorzystanie zasobów wodnych w czasie suszy to ogromny problem tej części Polski. Uwarunkowania regionu przekładają się na zagrożenie występowaniem susz hydrologicznych, które dotyczy blisko 18% powierzchni województwa, a susz hydrogeologicznych (w stopniu umiarkowanym) 44% – dodał Prezes Wód Polskich. W ostatnich latach Polska centralna doświadczała suszy kilkakrotnie. Wysokie straty w rolnictwie poczyniła susza rolnicza jaka miała miejsce w 2015 r. oraz w ciągu ostatnich dwóch lat: 2018 i 2019. Tylko w 2018 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypłaciła ponad 2 mld zł odszkodowań. Skutki tegorocznej suszy hydrologicznej i hydrogeologicznej były odczuwalne w Łódzkiem także w zaopatrzeniu ludności w wodę do picia.
Zgodnie z Ustawą Prawo wodne przeciwdziałanie skutkom suszy ma być realizowane zarówno przez Wody Polskie, jak i jednostki administracji rządowej i samorządowej. W ramach katalogu działań wyróżniono m.in. opracowanie mechanizmów finansowania działań na lata 2021-2027. Wykonanie części katalogu działań PPSS będzie należało również do przedsiębiorców i indywidualnych użytkowników wód.
Spotkania konsultacyjne projektu PPSS odbywają się od 15 sierpnia 2019 r., a zakończą się w lutym 2020 r. w Warszawie. W sumie odbędą się w 15 miastach (szczegółowe informacje dostępne są na stronie www.stopsuszy.pl).
PPSS to pierwszy, tak kompleksowy dokument dotyczący przeciwdziałania skutkom suszy w Polsce. Projekt PPSS dostępny jest na stronach: www.stopsuszy.pl oraz www.konsultacjesusza.pl Tam też można wciąż składać wnioski i uwagi do PPSS poprzez specjalnie przygotowany formularz.
Dokument PPSS, który będzie najważniejszym efektem projektu Stop suszy!, wraz z planami gospodarowania wodami i planami zarządzania ryzykiem powodziowym przyczyni się do poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce. Po konsultacjach społecznych projekt PPSS zostanie poddany strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, a w 2020 r. końcowym akcentem będzie jego przyjęcie w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej. Polska znajdzie się tym samym w gronie 10 państw europejskich, które mają opracowane plany przeciwdziałania skutkom suszy. Dokumenty o tej randze opracowały m.in.: Wielka Brytania, Francja, Hiszpania, Portugalia, Słowacja i Ukraina.
Do przygotowania planu przeciwdziałania skutkom suszy Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jest zobligowany przepisami art. 240 ust. 2. pkt. 8 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2268). W projekcie Stop suszy! opracowano dotąd metodykę przygotowywania PPSS oraz przeprowadzono ankietyzację wśród 3,5 tys. podmiotów związanych z gospodarką wodną. Polem do prezentacji projektu planu stały się m.in. ogólnopolskie konferencje eksperckie oraz kampania społeczna „Pamiętaj o wodzie!”. Całość prac jest finansowana z funduszy europejskich (POIŚ 2014-2020).
Więcej informacji na stronach: www.stopsuszy.pl, www.wody.gov.pl i www.konsultacjesusza.pl
