Tendencja niskich stanów wód na polskich rzekach wciąż się utrzymuje. Obecnie na 60% posterunków wodowskazowych obserwujemy suszę hydrologiczną.
Pod koniec maja bieżącego roku aż na 60% posterunków wodowskazowych występuje susza hydrologiczna. Dla porównania w kwietniu tego roku niskie stany dotyczyły 65% monitorowanych rzek. Sytuacji zatem nie poprawiły majowe opady atmosferyczne.
Susza hydrologiczna występuje na niemal wszystkich większych rzekach Polski: Wiśle, Odrze, Bugu, Biebrzy, Pisie, Narwi, Noteci, Przemszy, Rabie, Pilicy, Warcie, Tanwi, Wieprzu, Kamiennej, Nysie Kłodzkiej, Nysie Łużyckiej, Wisłoce, Wisłoku, Skawie.
Posterunki wodowskazowe, kolor czarny wskazuje bardzo niskie stany wód. Źródło: IMGW-PIB, http://monitor.pogodynka.pl oraz: stopsuszy.imgw.pl
Sumy opadów za ostatnie 30 dni, ujęte we wskaźnik standaryzowanego opadu (SPI-1) potwierdzają obserwowane na wodowskazach utrzymujące się niżówki.
Odbudowa zasobów wodnych w zlewniach rzek już dotkniętych suszą hydrologiczną będzie trudna, z uwagi na niewystarczającą ilość dotychczasowych opadów, potęgowaną przez coraz wyższe temperatury powietrza. Warunki już od 3 miesięcy są niekorzystne dla odbudowy zasobów wód powierzchniowych i podziemnych. Najtrudniejsza sytuacja panuje obecnie w województwach: łódzkim, lubelskim śląskim, opolskim, świętokrzyskim, małopolskim, podlaskim, kujawsko-pomorskim, oraz lubuskim i wielkopolskim.
Brak zasilania opadem przekłada się także na niskie uwilgotnienie gleby. Mapy wilgotności gleby na głębokości do 7, 28 czy 100 cm, prezentują się niemalże tak samo jak miesiąc temu. Z tym, że retencja wody w glebie na głębokości 1 m jest nawet niższa niż miesiąc temu. Na 1/3 powierzchni kraju wilgotność gleby wynosi mniej niż 40%, co świadczy o deficycie wody w strefie korzeniowej. Największe deficyty wody w glebie występują w województwach lubuskim, wielkopolskim, łódzkim kujawsko-pomorskim oraz w północnych częściach opolskiego, śląskiego czy lubelskiego. Niska wilgotność gleb w profilu do 100 cm występuje także na terenie województwa mazowieckiego i warmińsko-mazurskiego, pomorskiego i zachodniopomorskiego.
Źródło IMGW-PIB: http://stopsuszy.imgw.pl/
Majowe opady tylko nieznacznie poprawiły sytuację, jeśli chodzi o suszę rolniczą. W większości województw wilgotność gleb wzrosła, ale przede wszystkim na poziomie do 7 cm. Wciąż mamy bardzo złą sytuację w lubuskim, wielkopolskim i części kujawsko-pomorskiego, bo tam opady były mniejsze, dlatego gleby wykazują brak wilgotności nawet do głębokości 1 m.
Długoterminowe prognozy wskazują, że po opadach w czerwcu znowu, później będzie sucho. Majowo-czerwcowe opady nie będą więc w stanie uzupełnić deficytu wody, który jest spowodowany bezśnieżną zimą.
STOP SUSZY! Retencja korytowa sposobem na suszę rolniczą
Aby przeciwdziałać skutkom suszy rolniczej Wody Polskie, w ramach projektu Stop suszy!, realizują program kształtowania zasobów wodnych na terenach rolniczych. Opiera się on na działaniach z zakresu retencji korytowej. Umożliwia nawodnienie użytków rolnych i zwiększenie upraw o ok. 30%. W tamach programu, w całym kraju planowanych 645 zadań dedykowanych terenom rolniczym, na łączną kwotę ok. 154,7 mln złotych. Realizacja programu jest przewidziana na 3 lata, z czego w bieżącym roku inwestycje w tym zakresie wyniosą 60 mln zł. Program retencji korytowej pozwoli na zatrzymanie dodatkowych 32,5 milionów metrów sześciennych wody. Przy stosunkowo niskich nakładach finansowych nastąpi wyraźna poprawa bilansu wodnego zlewni rolniczych. Przewiduje się, że realizacja programu wpłynie na poprawę bilansu wodnego na powierzchni od 30 000 do 300 000 hektarów użytków rolnych. Ostateczna skala oddziaływania projektu będzie zależna od współpracy i zaangażowania samorządów, spółek wodnych i samych rolników. Więcej informacji na temat realizacji zadać z zakresu retencji korytowej można znaleźć na stronie: www.wody.gov.pl
Najnowsze publikacje:
https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1074-dzialania-w-ramach-retencji-korytowej-o-1-3-zwiekszaja-plony
https://www.wody.gov.pl/aktualnosci/1071-retencja-korytowa-nasze-dzialania-w-regionach
Tekst: Zespół Komunikacji Społecznej i Edukacji Wodnej Wód Polskich pod kierunkiem
dr Małgorzaty Stolarskiej, kierownika zespołu naukowego, który opracował plan przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS).
