Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie zapowiada szereg działań zapobiegających skutkom suszy w rolnictwie. Poznań, w którym 11 września zorganizowano pierwsze spotkanie konsultacyjne projektu planu przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS), wybrano nieprzypadkowo. Ponad połowa terenów rolnych i leśnych w Polsce zagrożonych suszą rolniczą znajduje się właśnie w woj. wielkopolskim. W 2018 r. susza w tym województwie dotknęła ponad 53 tys. gospodarstw rolnych generując straty szacowane na blisko 1,2 mld zł.
Stopień zagrożenia suszą (rolniczą, hydrologiczną i hydrogeologiczną) w poszczególnych regionach kraju pokazuje pierwszy w Polsce geoportal na stronie www.konsultacjesusza.pl
W skali kraju problemem suszy rolniczej dotkniętych jest 38% terenów rolnych i leśnych. Choć skutki tego zjawiska bezpośrednio dotykają producentów rolnych to pośrednio, poprzez wzrost cen żywności, są odczuwane przez całe społeczeństwo. W katalogu działań zawartym w projekcie PPSS zagadnieniom dotyczącym wprost suszy rolniczej poświęcono aż 6 działań. Są to zarówno działania techniczne – związane z przebudową systemów melioracyjnych tak, by pełniły funkcję nawadniająco-odwadniającą i budową ujęć do nawodnień oraz przedsięwzięcia nietechniczne, m.in. działania agrotechniczne poprawiające warunki wodno-powietrzne w glebie na obszarach rolniczych.
Działania przewidziane dla rolników wsparte będą także zmianami instytucjonalnymi dotyczącymi sposobu monitorowania suszy i przekazywania informacji o jej przebiegu, a także pracami nad opracowaniem zasad finansowania w programach operacyjnych działań przeciwdziałających skutkom suszy. – Ta aktywność państwa musi być poparta przez zaangażowanie samych rolników. Zostaną dla nich opracowane dobre praktyki w zakresie racjonalizacji zużycia wody w rolnictwie. Będą to m.in. wskazania w zakresie sposobu prowadzenia zabiegów rolniczych tak, by ograniczały odpływ wody, zakładania oczek i zadrzewień śródpolnych. Dopiero wdrożenie całego zintegrowanego zbioru działań spowoduje, że rolnicy w przyszłości nie będą musieli się mierzyć z tak dotkliwymi konsekwencjami suszy jak w ostatnich latach – powiedział Przemysław Daca, prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Przekonujących dowodów na efektywność przeciwdziałania skutkom suszy dostarcza świat nauki. Badania wskazują, że np. w przypadku kukurydzy wprowadzenie właściwego nawadniania pól w okresie niedoborów wody, może przynieść korzyści w postaci zwiększenia plonu o ponad 3 tony na hektar. Z kolei wprowadzanie zadrzewień śródpolnych powiększa nawet do 25% zdolność zatrzymywania w glebie wody, a co za tym idzie ogranicza przesuszanie gleby i ułatwia kiełkowanie oraz dalszy rozwój roślin uprawnych. Realizacja działań przez rolników może więc przynieść wymierne korzyści w postaci lepszych plonów mimo braku opadów deszczu.
PGW Wodne Wody Polskie planuje także w woj. wielkopolskim realizację 21 zadań inwestycyjnych hydrotechnicznych, ukierunkowanych na retencję zasobów wodnych, w tym przeciwdziałanie skutkom suszy. Przedsięwzięcia te wskazane są w PPSS jako element propozycji budowy lub przebudowy urządzeń wodnych.
Poznańskie konsultacje otworzyły serię piętnastu debat nt. różnych aspektów przeciwdziałania suszy w całym kraju zawartych w projekcie PPSS. Konsultacje społeczne potrwają pół roku (szczegółowe informacje nt. spotkań konsultacyjnych dostępne są na www.stopsuszy.pl). PPSS to pierwszy, tak kompleksowy dokument dotyczący przeciwdziałaniu skutkom suszy w Polsce. Projekt PPSS dostępny jest na stronach: www.stopsuszy.pl, www.konsultacjesusza.pl Tam też można złożyć wnioski i uwagi do PPSS poprzez specjalnie przygotowany formularz.
Dokument PPSS, który będzie najważniejszym efektem projektu Stop suszy!, wraz z planami gospodarowania wodami i planami zarządzania ryzykiem powodziowym przyczyni się do poprawy stanu gospodarki wodnej w Polsce. Po konsultacjach społecznych, w których każdy może wziąć udział i zgłosić swoje spostrzeżenia i wnioski, projekt PPSS zostanie poddany strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, a w 2020 r. końcowym akcentem będzie jego przyjęcie w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw gospodarki wodnej. Polska znajdzie się tym samym w gronie 10 państw europejskich, które mają opracowane plany przeciwdziałania skutkom suszy. Dokumenty o tej randze opracowały m.in.: Wielka Brytania, Francja, Hiszpania, Portugalia, Słowacja i Ukraina.
Do przygotowania planu przeciwdziałania skutkom suszy Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie jest zobligowany przepisami art. 240 ust. 2. pkt. 8) ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz.U. z 2018 r. poz. 2268). W projekcie Stop suszy! opracowano dotąd metodykę przygotowywania PPSS, przeprowadzono ankietyzację wśród 3,5 tys. podmiotów związanych z gospodarką wodną. Polem do prezentacji projektu planu stały się m.in. ogólnopolskie konferencje eksperckie oraz kampania społeczna Pamiętaj o wodzie! Całość prac jest finansowana z funduszy europejskich (POIŚ 2014-2020).
Więcej informacji na stronach: www.stopsuszy.pl, www.wody.gov.pl i www.konsultacjesusza.pl
