Światowy Dzień Wody a susza

W 1992 roku w Rio de Janeiro Zgromadzenie Ogólne ONZ okrzyknęło 22 marca Światowym Dniem Wody, aby zwrócić szczególną uwagę na to, jak ważna w życiu społeczeństw jest woda. Jest ona niezbędna do życia, stanowi podstawę zdrowia i higieny, ale równocześnie jest fundamentem rolnictwa, przemysłu i gospodarki.

Tematem przewodnim tegorocznych obchodów Światowego Dnia Wody jest ochrona lodowców.

Topnienie lodowców a susza w Polsce.

Lodowce pełnią kluczową rolę w globalnym systemie wodnym, ponieważ stanowią naturalne rezerwy wody słodkiej, która zasila rzeki, jeziora i zbiorniki wodne. W obliczu rosnących temperatur i coraz bardziej intensywnych okresów suszy, ich ochrona staje się priorytetem dla zapewnienia dostępu do wody pitnej i nawadniania w wielu regionach świata. Skala topnienia lodowców wzbudza niepokój badaczy na całym świecie. Stały wzrost temperatur spowodowany zmianami klimatu doprowadza do szybkiego pomniejszania się pokrywy lodowej. W obliczu coraz częstszych i dłuższych okresów braku opadów, utrata lodowców staje się poważnym zagrożeniem dla wielu społeczności, które uzależnione są od tych zasobów do zaopatrzenia w wodę pitną oraz nawadniania upraw. Podnoszenie się poziomu mórz i oceanów, spowodowane topnieniem lodowców kontynentalnych (lądolodów), ma poważne konsekwencje dla dostępności wody słodkiej, szczególnie na wyspach i terenach nisko położonych. Wzrost poziomu morza prowadzi do zasolenia wód gruntowych, które są głównym źródłem wody pitnej dla wielu wysp. Woda słodka, która dotychczas była dostępna z podziemnych zbiorników, staje się coraz bardziej zanieczyszczona wodami morskimi, co utrudnia jej wykorzystanie.

Choć Polska nie jest bezpośrednio narażona na skutki topnienia lodowców, problem ten ma znaczenie także dla nas. Zmiany klimatyczne, których efektem jest topnienie lodowców na całym świecie, wpływają na globalny cykl hydrologiczny, zmieniając wzorce opadów i rozkład wód w różnych regionach. W Polsce możemy odczuć te zmiany w postaci m.in. coraz częstszych i bardziej intensywnych okresów suszy. Równocześnie, zmniejszenie zasobów wodnych w innych częściach świata może wpływać na międzynarodowe systemy wodociągowe oraz dostęp do wody w przyszłości. Ochrona lodowców i podejmowanie działań na rzecz ograniczenia zmian klimatycznych są zatem istotne także z perspektywy Polski.

Ratujmy lodowce!

W jaki sposób my możemy ochronić lodowce? Przede wszystkim poprzez ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Jednym z najskuteczniejszych sposobów jest zmniejszenie zużycia energii na przykład poprzez bardziej efektywne korzystanie z urządzeń domowych, takich jak energooszczędne żarówki czy sprzęt AGD. Kolejnym krokiem jest zmiana stylu transportu — przerzucenie się na rower, piesze wędrówki czy wybieranie komunikacji publicznej zamiast samochodu. Istotnym działaniem jest również wspieranie odnawialnych źródeł energii, które są bardziej ekologiczne i przyjazne dla naszej planety. Dodatkowo, ograniczenie marnotrawstwa żywności, które prowadzi do emisji gazów cieplarnianych, oraz wybór produktów lokalnych i sezonowych ma także duży wpływ na zmniejszenie śladu węglowego. Każdy, nawet najmniejszy krok w stronę zrównoważonego stylu życia, przyczynia się do ochrony lodowców i naszej planety oraz łagodzenia skutków suszy.

Światowy Dzień Wody a susza

Susza stała się wręcz nieodłącznym elementem współczesnej rzeczywistości. W ostatnich latach, ze względu na zmiany klimatu, wiele słyszymy o deficytach wody, wysychających źródłach, oraz coraz to wyższych rekordowych temperaturach. Zjawisko to nie jest już problemem dalekiej przyszłości czy odległych krajów – dzieje się ono teraz, na naszych oczach, również w Polsce. W wielu miejscach naszego kraju możemy doświadczyć trudności z dostępem do wody, zwłaszcza w okresach letnich, kiedy przez długi czas utrzymują się wysokie temperatury. Ale susza nie jest tylko domeną lata – widzimy ją również zimą, w postaci m.in. co raz mniejszej pokrywy śnieżnej, która w okresach roztopów nie pozwala na odbudowanie zasobów wód powierzchniowych oraz podziemnych – czyli pogłębiając letnie susze.

Susza często skrada się niepozornie, mamy długie okresy, pięknej wyżowej pogody, dużo słońca i wysokie temperatury. Przez to nie uświadamiamy sobie, że już nadchodzi. A kiedy susza już wystąpi, nietrudno jest zauważyć jej skutki wokół nas. Mają one różne oblicza, od ograniczenia zużycia wody, poprzez wyschnięte trawy i usychające drzewa, niskie stany wód, po wysokie ceny żywności. Nie dotyczą one tylko naszych rodzimych produktów. Bowiem czasy, gdy pokarm zapewniały nam niewielkie lokalne gospodarstwa rolne odeszły już w niepamięć. Teraz nie tylko cała Polska, ale i świat, dostarczają nam świeżą żywność. Może się jednak okazać, że brak susz w naszym bezpośrednim otoczeniu nie uratuje nas przed negatywnymi konsekwencjami braku opadów wiele kilometrów stąd, skutkującym m.in. brakiem naszych ulubionych produktów na półkach.

Skoro więc susza jest problemem, z którym borykamy się tu i teraz, warto zastanowić się nad tym, jak wykorzystujemy wodę w naszym życiu. Podejmując świadome działania, możemy przyczynić się do zmniejszania negatywnych skutków suszy. Dzięki ograniczeniu marnowania wody i zwiększeniu retencji, skutki susz będą dla nas mniej odczuwalne.

Wszystkie ręce na pokład!

Aby skutecznie chronić lodowce i przeciwdziałać skutkom suszy oczywistym jest, że należy wprowadzić szereg rozwiązań systemowych. Ale w mikroskali również każdy z nas może pomóc. Każde nasze działanie zmniejszające zużycie wody przyczyni się do poprawy stanu środowiska. Poza aspektem czysto przyrodniczym, takie działanie pozwoli nam po prostu zaoszczędzić. A za zaoszczędzone pieniądze będziemy mogli pozwolić sobie na dodatkowe przyjemności.

Chcesz pomóc, ale nie wiesz, jak? Śpieszymy z pomocą.
O to proste sposoby na oszczędzanie wody w codziennym życiu!

• Podlewaj rośliny zgromadzoną deszczówką! To ekologiczne i darmowe rozwiązanie przyczyni się do zwiększenia retencji.
• Stosuj oszczędne systemy nawadniania w ogrodach! Podlewanie kroplowe znacznie ogranicza straty wody.
• Kupuj świadomie i rozważnie! Kupowanie produktów, które po niedługim czasie lądują w koszu jest nie tylko nieekologiczne, ale również nieopłacalne. Postaraj się ograniczyć kupowanie rzeczy zbędnych.
• Wybierz krótki prysznic zamiast długiej kąpieli! Podczas kąpieli w wannie zużywamy nawet do 100 litrów wody więcej!
• Zakręć kran podczas mycia zębów! Oszczędzi to nawet 10 litrów wody dziennie!
• Korzystaj z ekologicznych programów prania i zmywania naczyń! W wielu urządzeniach wprowadzane są ulepszenia, które pozwalają nam jeszcze efektywniej oszczędzać wodę i energię.
• Nie zwlekaj z naprawieniem przeciekającego kranu lub toalety! Nawet niewielki wyciek może powodować duże straty w skali roku.
• Edukuj! Dowiedz się jak najwięcej na temat oszczędzania wody i informuj innych na ten temat, jednocześnie stanowiąc przykład dobrych praktyk.
• Angażuj się! Jest wiele lokalnych wydarzeń związanych z ochroną środowiska. Dołącz do akcji sprzątania rzek i jezior, i wspieraj organizacje proekologiczne.

Każdy z nas powinien świętować Światowy Dzień Wody zakładając cele związane z oszczędzaniem wody.