ENG
Wszyscy znamy obrazki z bożonarodzeniowych pocztówek, na których dzieci bawią się lepiąc bałwana, rzucając się śnieżkami lub jeżdżąc na sankach w wigilijny poranek. Jednak te rysunki od dawna nie oddają już rzeczywistości. W ostatnich latach śnieg na Święta Bożego Narodzenia stał się czymś wyjątkowym, niespotykanym. Wszystko za sprawą zmiany klimatu. W jaki sposób oddziałuje ona na środowisko w czasie zimy?
Jednymi z najistotniejszych konsekwencji zmiany klimatu są zmiany w cyklu hydrologicznym, który reguluje przepływ wody przez atmosferę, powierzchnię ziemi i jej głębsze warstwy. Wzrost średnich temperatur na całym świecie wywołuje szereg przekształceń w tym naturalnym procesie, co ma bezpośredni wpływ na opady śniegu i ogólną dostępność wody. Jednym z głównych efektów wzrostu temperatury jest intensyfikacja parowania wody z powierzchni mórz, rzek, jezior oraz gleby. Ciepłe powietrze zwiększa zdolność atmosfery do zatrzymywania wody w postaci pary, co sprawia, że woda odparowuje szybciej i w większych ilościach, zanim zdąży się skondensować w chmurach i przekształcić w opady.
Ponadto, zmiany klimatyczne wywołują także zjawisko zwiększonej częstotliwości i intensywności susz. Długotrwałe okresy bezdeszczowe prowadzą do obniżenia poziomu wilgotności w atmosferze, co zmniejsza ilość dostępnej wody do tworzenia opadów. W miejscach, gdzie zimy niegdyś obfitowały w śnieg, susze i brak wilgoci w atmosferze mogą sprawić, że zjawisko to stanie się coraz rzadsze. W wyniku tego, nawet jeśli temperatura będzie sprzyjać opadom śniegu, brak odpowiedniej ilości pary wodnej w atmosferze może ograniczyć ich powstawanie.
Zmiana klimatu prowadzi także do wzrostu temperatury średniej rocznej. Na całym świecie zimy stają się cieplejsze, a mróz nie występuje dłużej niż kilka dni. Z tego względu coraz rzadziej możemy podziwiać śnieżną skorupę, która pokrywa ziemię na długie tygodnie. Zamiast tego mamy kilka centymetrów śniegu, które po niedługim czasie znikają, ze względu na dodatnią temperaturę. Jest to szczególnie widoczne w regionach, które nie są naturalnie przystosowane do długotrwałego utrzymywania śnieżnej pokrywy.
Musimy również zwrócić uwagę na zmianę w intensywności i częstotliwości opadów. Niegdyś znane nam wzorce, dzięki którym można było przewidzieć, w jakich okresach będziemy mogli spodziewać się najwięcej śniegu i deszczu, stają się coraz mniej pomocne. Nie zmienia się jedynie ilość opadów, ale w wielu regionach zmienia się również ich rozkład. Opady śniegu stają się coraz mniej przewidywalne i powszechne. Natomiast częściej możemy zaobserwować intensywniejsze, ale krótkotrwałe opady deszczu.
Kolejnymi zauważalnymi skutkami zmiany klimatu są krótszy sezon śniegowy oraz zjawisko „mokrego” śniegu. W wyniku zwiększających się temperatur, szczególnie w okresie przedświątecznym, śnieg coraz rzadziej utrzymuje się przez długie okresy czasu. Sezon, w którym warunki atmosferyczne sprzyjają opadom śniegu, staje się krótszy, a śnieg może szybko topnieć lub nie występować wcale. Natomiast jeśli już występuje, możemy mieć do czynienia z tak zwanym „mokrym” śniegiem, czyli zmianą jego struktury. Zamiast suchego, puszystego śniegu, coraz częściej możemy doświadczać ciężkiego śniegu, który jest bardziej podatny na topnienie, co wpływa na jakość pokrywy śnieżnej.
Ze względu na wszystkie wyżej wymienione zmiany, możemy zaobserwować wzrost częstotliwości ekstremalnych zjawisk pogodowych. Klimat staje się coraz bardziej zmienny, a ekstremalne zjawiska pogodowe – takie jak silne opady deszczu, długotrwałe susze i gwałtowne zmiany temperatur – mogą wpływać na niestabilność warunków atmosferycznych w okresie zimowym i nie tylko. Wiadomym jest, że dochodzi do zmniejszania się powierzchni pokrywy śnieżnej na świecie. Na skutek zmiany klimatu zanikają lodowce, a powierzchnie pokryte śniegiem kurczą się w regionach górskich, gdzie kiedyś śnieg był niemal pewnym zjawiskiem w okresie zimowym. To może mieć wpływ na globalny bilans śniegu i jego dostępność.
Zmiana klimatu wpływa na nasze postrzeganie zimy i Bożego Narodzenia. Tradycja białych świąt, która była przez wieki symbolem zimowego okresu, może z czasem zaniknąć. Niedobory wody i zmiana wzorców pogodowych mogą sprawić, że w wielu regionach w okresie bożonarodzeniowym będziemy mieć coraz mniej okazji do celebrowania Świąt w atmosferze pokrywy śnieżnej.
