ENG
Wody Polskie prowadzą największe badanie ankietowe dot. suszy w Polsce. Do współpracy zostali zaproszeni przedstawiciele wszystkich samorządów oraz szerokie grono interesariuszy związanych z gospodarką wodną w naszym kraju. To ważny etap w tworzeniu aktualizacji planu przeciwdziałania skutkom suszy (aPPSS). Dane zebrane w ramach ankietyzacji pozwolą kompleksowo ocenić dotychczasowy stan przeciwdziałania skutkom suszy i będą podstawą do wytyczenia kierunków działań na kolejną perspektywę.
Ochrona zasobów wodnych to temat ważny dla nas wszystkich. Susza z roku na rok narasta. Według danych Copernicusa, rok 2024 był najcieplejszym w globalnej historii, odkąd prowadzone są pomiary. Ta niepokojąca tendencja utrzymuje się także w 2025 roku. Dodatkowo dane IMGW jasno wskazują, że ostatnio odnotowano rekordowo niskie przepływy w rzekach. Jest to efekt zmniejszonych opadów śniegu i deszczu, a także zwiększonego parowania w wyniku wyższych niż przeciętnie temperatur. Taki stan rzeczy dobitnie pokazuje, że Polska może ponownie zmierzyć się z poważnym deficytem wody. Zasoby wodne nie tylko nie zdążyły się odbudować po zeszłorocznych niedoborach, ale w wielu miejscach sytuacja wręcz się pogorszyła.
Kluczowe głosy samorządów
– To najważniejsze badanie, jakie realizujemy w ramach aktualizacji planu przeciwdziałania skutkom suszy. Do wypełnienia ankiety zaprosiliśmy blisko 6 tys. podmiotów związanych z gospodarką wodną, w tym wszystkie jednostki samorządu terytorialnego. To właśnie współpraca z samorządowcami jest kluczowa. Wyniki badania pozwolą nam ocenić stan prac związanych z retencją oraz pomogą wypracować kompleksowy zestaw rozwiązań na kolejną perspektywę planu przeciwdziałania skutkom suszy – mówi Mateusz Balcerowicz zastępca prezesa Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Celem Wód Polskich jest zebranie dzięki ankietyzacji kompleksowych danych z jednostek samorządu terytorialnego, dotyczących sposobów zagospodarowania wód opadowych i roztopowych na terenach zurbanizowanych. W ankiecie znalazły się także pytania o realizację przedsięwzięć zmierzających do zwiększania lub odtwarzania naturalnej retencji czy wykonywania działań inwestycyjnych w zakresie kształtowania zasobów wodnych poprzez zwiększanie sztucznej retencji. Ankieta została opracowana w nowoczesnym systemie z wykorzystaniem interaktywnych map i warstw. Narzędzie, które po raz kolejny Wody Polskie używają do ankietyzacji, umożliwia przestrzenną lokalizację działań oraz opisanie ich za pomocą szeregu parametrów. Formularz został udostępniony nie tylko jednostkom samorządu terytorialnego, ale także zaproszonym do badania interesariuszom, w tym m.in. Lasom Państwowym, spółkom wodnym i przedsiębiorstwom wodociągowym.
Wspólnie zaplanujmy przyszłe działania
Głównym celem ankietyzacji jest monitorowanie efektów działań prowadzonych w ramach pierwszego planu przeciwdziałania skutkom suszy w Polsce, obejmującego lata 2021-2027. Wyniki badania będą zawierały uaktualnione dane ze wszystkich zlewni, obejmując informacje przekazane przez wszystkich kluczowych interesariuszy – poza samorządami, będą to m.in. Lasy Państwowe, ośrodki doradztwa rolniczego, spółki wodne, instytuty badawcze czy parki narodowe. Zebrane informacje zostaną uzupełnione również danymi poszczególnych regionalnych zarządów gospodarski wodnej. Pozyskane informacje pomogą oszacować zarówno straty wynikające z suszy, jak i koszty działań podjętych w celu jej ograniczania. Ponadto zebrane zostaną dane nt. lokalnych inwestycji zwiększających retencję wody. Natomiast pośrednio zebrane dane pozwolą określić zasięg suszy w ankietowanym okresie. Całość danych umożliwi skuteczne planowanie przyszłych działań i zwiększenia efektywności inwestycji związanych z gospodarowaniem wodą.
Stop Suszy! Start Retencji realnym działaniem
– Zachęcamy wszystkich do udziału w ankietyzacji. Każdy, rzetelnie wypełniony formularz stanowi cenne źródło wiedzy, niezbędne do skutecznego planowania oraz realizowania działań z zakresu przeciwdziałania skutkom suszy. Prosimy o wypełnienie ankiety także tych przedstawicieli gmin, w których nie były dotąd przeprowadzane działania przeciwsuszowe – dla nas to równie istotna informacja. Zachęcamy do współpracy. Tylko wspólnie, a także kompleksowo możemy zmierzyć się z tym zjawiskiem i zadbać o lepszą przyszłość. Razem sprawimy, że Stop Suszy! Start Retencji! nie będzie tylko hasłem, ale realnym działaniem – wyjaśnia Rafał Jakimiak, koordynator aPPSS.
Obecne badanie obejmuje lata 2021-2023. W przyszłym roku zostanie ponownie rozesłana analogiczna ankieta, która będzie miała na celu zaktualizowanie informacji o dane z lat 2024-2025. Szczegółowe informacje o ankiecie oraz pomocy w poprawnym jej wypełnieniu dostępne są na stronie internetowej: www.stopsuszy.pl
Aktualizacja planu przeciwdziałania skutkom suszy jest dokumentem o strategicznym znaczeniu. To na jego podstawie będą realizowane wszelkie działania mające na celu minimalizowanie skutków suszy, zarówno przez organy administracji rządowej, jak i samorządy. To, co zostanie wypracowane wspólnie z interesariuszami i zaplanowane w ramach aPPSS, będzie realizowane przez kolejne lata. Susza jest jednym z najbardziej dotkliwych i trudnych do opanowania zjawisk naturalnych oddziałujących na środowisko, gospodarkę i lokalne społeczności, dlatego tak ważne jest wielowymiarowe, dobrze zaplanowane przeciwdziałanie jej skutkom.
Projekt „Przegląd i aktualizacja planu przeciwdziałania skutkom suszy” został dofinansowany ze środków Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027 (FEnIKS).
