ENG
Od 5 lat mamy na terenie Polski permanentną suszę. Nie można jej zapobiec, ale można i trzeba przeciwdziałać jej skutkom. Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie pracuje nad aktualizacją planu przeciwdziałania skutkom suszy (aPPSS). Do współpracy nad tym dokumentem zaproszeni są wszyscy zainteresowani. Najbliższą okazją do rozmowy będzie ogólnopolska konferencja pod hasłem „Stop suszy! Strat retencji!”, która odbędzie się 28 listopada w Warszawie.
Plan przeciwdziałania skutkom suszy (PPSS) to najważniejszy w Polsce dokument, którego celem jest minimalizowanie skutków suszy. Powstaje on na podstawie wytycznych unijnej Ramowej Dyrektywy Wodnej oraz przepisów prawa krajowego (art. 183 – 185 ustawy Prawo wodne). Pierwszy PPSS został opracowywany na lata 2021-2027. Zgodnie z Prawem wodnym dokument ten podlega aktualizacji nie rzadziej niż raz na 6 lat, dlatego Wody Polskie pracują obecnie nad jego aktualizacją. Prace wspiera grupa ekspertów ds. aPPSS, w skład której wchodzą m.in. przedstawiciele świata nauki oraz organizacji pozarządowych. W ramach projektu planujemy uaktualnić ocenę obszarów zagrożonych suszą, a także dokonać przeglądu proponowanych kierunków działań. Zapraszamy wszystkich, którzy chcą włączyć się w ten projekt.
Razem na rzecz przeciwdziałania suszy: start 28 listopada w Warszawie
Cały projekt aPPSS odbywa się pod hasłem „Stop suszy! Start retencji!” To także tytuł pierwszej ogólnopolskiej konferencji, która odbędzie się 28 listopada w Centrum konferencyjnym West Gate w Warszawie, w formule hybrydowej. Do dyskusji oprócz ekspertów zaproszono przedstawicieli administracji rządowej i samorządowej, organizacje pożytku publicznego, a także przedstawicieli biznesu i rolników. Wstęp na konferencję jest bezpłatny, wystarczy zarejestrować się do 25 listopada przez formularz dostępny na stronie www.stopsuszy.pl
Integralnym elementem opracowania aPPSS będą półroczne konsultacje społeczne. – Tylko wspólne zaangażowanie społeczeństwa, biznesu i środowisk naukowych może przyczynić się do opracowania zrównoważonych rozwiązań w zarządzaniu zasobami wodnymi w Polsce – mówi Joanna Kopczyńska, prezes PGW Wody Polskie.
Projekt przegląd i aktualizacja planu przeciwdziałania skutkom suszy został dofinansowany ze środków Funduszy Europejskich na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko na lata 2021-2027 (FEnIKS).
Coraz większe zagrożenie suszą
W coraz większym stopniu obserwujemy wysychanie jezior i rzek w Polsce. We wrześniu br. stan wody w Wiśle przy bulwarach w Warszawie spadł do rekordowo niskiego poziomu 20 cm. Na początku września stany wody układały się głównie w strefie wody niskiej (aż 73%), a strefę wody wysokiej odnotowano zaledwie na 2%. W niektórych regionach wprowadzano ograniczenia w dostawach wody. Rekordowo wysokie temperatury przyczyniły się do zwiększonego parowania wody, a co za tym idzie pogłębiły problem suszy. Obecnie sytuacja nie jest dużo lepsza. W dorzeczu Wisły na ok. 50% stacji wodowskazowych odnotowano niskie stany, nieco lepiej jest w dorzeczu Odry, gdzie na większości stacji obserwujemy średnie stany wód.
Zatrzymać wodę w miejscu opadu
Odpowiedzią na te problemy jest retencja wody. – Najważniejsze jest, żeby woda została w miejscu opadów. Dlatego tak bardzo istotne jest tworzenie retencji glebowej oraz krajobrazowej, które będą wzmocnione poprzez tworzenie retencji korytowej. Doświadczenia pokazują, że kluczowym wyzwaniem w gospodarce wodnej jest takie zaplanowanie działań, aby wykorzystać możliwości naturalnej
i sztucznej retencji. Na starcie PPSS w Polsce zatrzymywaliśmy jedynie 6,5% średniego rocznego odpływu rzecznego. Teraz jest nieco lepiej, ale wg ekspertów możemy retencjonować do 15% średniego rocznego odpływu. Mamy więc dużo do zrobienia – mówi Mateusz Balcerowicz, zastępca prezesa ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą, PGW Wody Polskie.
Skutki dotykają wszystkich
We wrześniu, kiedy południowo-zachodnia Polska zmagała się z katastrofalną powodzią, centralna
i wschodnia część kraju doświadczała suszy. Eksperci od lat przestrzegają, że z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia coraz częściej. – To przede wszystkim efekt ocieplania się klimatu skutkującego pojawianiem się coraz częstszych oraz silniejszych ekstremalnych zjawisk atmosferycznych. Susze oczywiście zdarzały się w Polsce, ale przez ostatnie 5 lat możemy mówić o permanentnej suszy. Do tego doszły gwałtowne, letnie ulewy. Szkody, które są skutkami tych zjawisk dotykają niestety wszystkich nas – mówi Mateusz Balcerowicz, zastępca prezesa ds. Ochrony Przed Powodzią i Suszą, PGW Wody Polskie.
